Είναι αστείο πώς μερικά από τα πιο αναγνωρίσιμα σύμβολα μιας πόλης δεν ξεκινούν από κάποια μεγάλη ιδέα, αλλά από κάτι μικρό, σχεδόν ταπεινό.

Ένα χάρτινο ποτήρι, για παράδειγμα. Γαλανόλευκο. Με αμφορείς, μαίανδρους και το διάσημο «We Are Happy To Serve You», που λέγεται Anthora!

Το χάρτινο ποτηράκι που σχεδιάστηκε το 1963 για τα ελληνικά diners της Νέας Υόρκης, κατάφερε μέσα σε λίγες δεκαετίες να γίνει τόσο iconic, που οι New York Times το αποκάλεσαν «το πιο επιτυχημένο ποτήρι στην ιστορία».

Και κάπως έτσι, μαζί με τα κίτρινα ταξί και το Empire State Building, έγινε μια από τις τρεις εικόνες που φωνάζουν “Νέα Υόρκη”.

Η αρχή – ένας Τσέχος μετανάστης και η ελληνική παροικία

Ο Leslie Buck, γεννημένος Laszlo Büch στην Τσεχοσλοβακία, επιζών στρατοπέδων συγκέντρωσης, φτάνει στις ΗΠΑ και πιάνει δουλειά στη Sherri Cup. Υπεύθυνος μάρκετινγκ—όχι designer—αλλά με μια βαθιά κατανόηση του κοινού που ήθελε να προσεγγίσει: τους Έλληνες ιδιοκτήτες των diners.

Εκείνη την εποχή, χιλιάδες Έλληνες είχαν ήδη χτίσει τη δική τους κουλτούρα στη Νέα Υόρκη. Μικρά εστιατόρια, καφέ, καντίνες∙ εκεί όπου ο καφές έρεε ασταμάτητα και κρατούσε ζωντανή την πόλη.

Πριν εμφανιστεί το Anthora, τα χάρτινα ποτηράκια ήταν απλώς… λευκά. Ανώνυμα. Χωρίς ταυτότητα. Κάπως έτσι, ο Buck θέλησε να αλλάξει αυτό. Να φτιάξει ένα ποτήρι που να «μιλάει» στους Έλληνες. Και το έκανε.

Το όνομα; Προέκυψε επειδή πρόφερε τη λέξη amphora… σαν anthora. Μία λάθος προφορά που έγινε brand!

Το αποτέλεσμα ήταν απλό, καθημερινό, σχεδόν ταπεινό — αλλά με μια αισθητική που κουβαλούσε επάνω της ένα ολόκληρο κομμάτι ελληνικής παράδοσης.

Και οι Έλληνες το λάτρεψαν. Και μετά… το λάτρεψε όλη η Νέα Υόρκη.

Από τα late-night diners μέχρι τον χρηματιστή που βιαζόταν για το γραφείο, από φοιτητές μέχρι ταξιτζήδες, το Anthora έγινε το πιο δημοκρατικό αντικείμενο της πόλης.

Ένα ποτήρι που το κρατούσαν όλοι. Στα ’90s έγινε global. Ταινίες, σειρές, διαφημίσεις, αφίσες. Ένα μόλις καρέ του αρκούσε για να ξέρεις ότι βρίσκεσαι στη Νέα Υόρκη.

Το 1994 οι πωλήσεις του έφτασαν τα 500 εκατομμύρια δολάρια.

Και μπορεί το 2006 να σταμάτησε προσωρινά η παραγωγή του, αλλά αυτή η εξαφάνιση απλώς ανέβασε τον μύθο του. Έγινε cult object, παγκόσμιο σύμβολο μιας άλλης εποχής της πόλης.

Η επιστροφή – sustainability και design συλλέκτες

Από το 2015 το Anthora επέστρεψε. Μεγαλύτερα μεγέθη, ανανεωμένη παραγωγή, ακόμα και κεραμική εκδοχή ώστε να χρησιμοποιείται ξανά και ξανά.

Ένα ποτήρι που κάποτε ήταν ο καθημερινός καφές του Νεοϋορκέζου, έγινε πλέον αντικείμενο design. Οι τουρίστες το ψάχνουν, οι συλλέκτες το κρατάνε σαν ενθύμιο — και όσοι το ξέρουν από παλιά νιώθουν μια μικρή νοσταλγία όταν το βλέπουν.

Και εδώ στην Αθήνα;

Θα το βρεις μόνο σε ένα μέρος: Στο Chelsea Hotel στο Παγκράτι, που ξανάνοιξε και έφερε μαζί του λίγη από τη μαγεία εκείνης της Νέας Υόρκης των ’90s.

Τελικά τι κάνει ένα απλό χάρτινο ποτήρι τόσο εμβληματικό;

Ίσως το ότι δεν σχεδιάστηκε για να γίνει σύμβολο. Σχεδιάστηκε για να σερβίρει έναν καφέ — τίποτα παραπάνω.

Κι όμως, τελικά έγινε κομμάτι μιας πόλης που δεν κοιμάται ποτέ, μιας κουλτούρας που χτίστηκε από μετανάστες, και μιας εποχής που, όσο κι αν αλλάζει, κρατά τους μύθους της ζωντανούς!